Γενικές πληροφορίες

Ο Γαλλικός ή Εχέδωρος είναι ένας από τους ποταμούς της Κεντρικής Μακεδονίας. Πηγάζει από τα Κρούσσια Όρη (Νομός Κιλκίς), έχει μήκος περίπου 70 χιλιόμετρα και εκβάλλει στον Θερμαϊκό Κόλπο, δυτικά του Καλοχωρίου. Ο Γαλλικός ποταμός ρέει προς νότο, παράλληλα με τον Αξιό και αποστραγγίζει τις λοφώδεις περιοχές στα βόρεια και τις δυτικές πλευρές του όρους Βερτίσκου. Τα νότια τμήματα του Βερτίσκου και του Κερδύλιου καθώς και των ορέων της Βόλβης αποστραγγίζουν μέσω μικρών χειμάρρων οι οποίοι ρέουν κατευθείαν στην κοιλάδα της Μυγδονίας(ΥΠΕΧΩΔΕ 1992). Ο μεγαλύτερος από τους παραποτάμους του είναι ο Σπανός. Ως Εχέδωρος ή Χείδωρον  (ο έχων δώρα) αναφέρεται από τον Ηρόδοτο για το λόγο ότι μαζί με τα φερτά υλικά κατέβαζε και χρυσό. Μάλιστα ο Αλέξανδρος όφειλε την οικονομική του ισχύ σε μεταλλεία που βρίσκονταν κοντά στο βουνό από όπου πήγαζε ο ποταμός.Αργότερα ο ποταμός ονομάστηκε Γαλυκός πιθανότατα από τους Γαλάτες όταν αυτοί εποίκισαν την περιοχή κατά την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας, και τον τελευταίο αιώνα μετονομάστηκε σε Γαλλικό από τα Γαλλικά στρατεύματα που στρατοπέδευσαν εκεί κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Μυθολογία

Σύμφωνα με τον μύθο στις όχθες του ποταμού έγινε μονομαχία του Ηρακλή με τον Κύκνο, γιο του θεού Άρη. Ο Ηρακλής αναζητώντας τα βόδια του Γηρυόνη πέρασε από το σημείο όπου βρισκόταν ο Κύκνος και ο οποίος έκοβε τα κεφάλια των περαστικών για να χτίσει ναό για τον πατέρα του Άρη. Την στιγμή που ο Άρης μπήκε ανάμεσα στους αντιπάλους, για να βοηθήσει τον γιο του, ο Δίας έριξε έναν κεραυνό ανάμεσα τους και η μάχη σταμάτησε.

 

Ο ποταμός σήμερα

Μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν ο Γαλλικός ήταν ξερός με εξαίρεση τον χειμώνα που συγκέντρωνε μικρές ποσότητες υδάτων από τις βροχοπτώσεις. Η περιοχή του Γαλλικού ποταμού έχει δεχθεί μεγάλες ανθρώπινες παρεμβάσεις από το 1930 και μετά. Η συνεχώς αυξανόμενη ανάγκη ύδρευσης της Θεσσαλονίκης αλλά και των ευρύτερων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων της περιοχής οδήγησαν στην υποβάθμιση του υγροβιότοπου και τον μαρασμό του Δέλτα του. Οι κύριες οικονομικές δραστηριότητες που παρατηρούνται στην περιοχή είναι , όσον αφορα τον πρωτογενή τομέα, η γεωργία και η κτηνοτροφία και δευτερογενώς η βιομηχανία.Κύριες μορφές αξιοποίησης του ποταμού είναι η ύδρευση , η βόσκηση και το κυνήγι. Επιπλέον ο ποταμός χρησιμοποιείται για άρδευση , ερασιτεχνική αλιεία, υλοτομίες, απορρίψεις, αμμοληψίες από τις οποίες οι δύο τελευταίες συμπεριλαμβανομένης και της βόσκησης επιβαρύνουν σημαντικά το οικοσύστημα του.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια βελτίωση της εικόνας, η περιοχή επανακτά την περιβαλλοντική της αξία και παράλληλα αναπτύσσει δραστηριότητες που την μετατρέπουν σε χώρο αναψυχής. Αυτό που έπαιξε ρόλο στην αναγέννηση του Γαλλικού ήταν ο ποταμός Αλιάκμονας. Σήμερα μεγάλες ποσότητες που φτάνουν για καθαρισμό στο εργοστάσιο της ΕΥΑΘ με σκοπό την υδροδότηση της πόλης της Θεσσαλονίκης περισσεύουν και τροφοδοτούνται στην κοίτη του Γαλλικού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αναγεννηθεί η κοίτη και να επανέλθει στην ζωή το Δέλτα του ποταμού. Παράλληλα σχεδιάζονται και υλοποιούνται αναπλάσεις με παρεμβάσεις ήπιου χαρακτήρα ώστε να αποτελέσει τόπος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης αλλά και χώρος αναψυχής των κατοίκων. Πρόσφατα έχει ανακαινιστεί το περιβαλλοντικό πάρκο του δήμου Εχεδώρου στην προσπάθεια να προσελκύσει μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών.Βέβαια χρειάζεται ακόμα να γίνουν πολλές ενέργειες για την βελτίωση των υποδομών και γενικότερα της κατάστασης του ποταμού.

 

Χλωρίδα

Σε διαφορές θέσεις συναντάμε μεμονωμένα ή συστάδες δέντρων και μικρές λόχμες αυτοφυούς υδροχαρούς βλάστησης (σε ορισμένα σημεία υπάρχουν τεχνητά δασωμένες εκτάσεις εδώ και 35 χρόνια). Πιο έντονη κάνουν την παρουσία τους τα αρμυρίκια κάτι που υποδηλώνει την ύπαρξη αλατούχων εδαφών. Τα αυτοφυή είδη που συναντάμε είναι η Μοσχοφόρος Ιτιά, η Άσπρη Ιτιά, η Βρωμοκαρυδιά, η Φτελιά, το Σκλήθρο και ο Πλάτανος. Στην περιοχή των εκβολών του ποταμού κυριαρχεί η αλοφυτική βλάστηση.

Πανίδα

Οι εκβολές του Γαλλικού (και η Λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου) περιλαμβάνεται στις 196 σημαντικότερες περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδος. Ο αριθμός των ειδών των πουλιών που έχει παρατηρηθεί στην περιοχή αγγίζει τα 45 και αποτελείται από υδρόβια πτηνά που είτε φωλιάζουν είτε είναι απλά επισκέπτες. Εδώ θα συναντήσουμε πτηνά όπως το Νανογλάρονο, το Νεροχελίδονο, το Ποταμογλάρονο, τον Καλαμοκανά, τον Θαλασσοσφυρίχτη, αλλα και Γερακίνες, Αετογερακίνες και Ψαραετούς. Τέλος, στην περιοχή παρατηρούνται διάφορα θηλαστικά όπως ο Λαγός, ο Σκαντζόχοιρος, το Κουνάβι, ο Ασβός, το Τσακάλι, η Αγριόγατα και άλλα.

Η περιοχή είναι μια από τους 11 υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας της Ελλάδας σύμφωνα με την σύμβαση Ramsar, και αποτελεί μια από τις περιοχές Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας στην Ελλάδα (οδηγία 79/409 της Ε.Ε). Παράλληλα είναι υποψήφια για να ενταχθεί στο Δίκτυο Ειδικών Ζωνών Διατήρησης ‘‘Φύση 2000’’ (NATURA 2000).

Πηγή πληροφοριών: Τεύχος 63 του περιοδικού «Αμφίβιον», δημινιαία έκδοση του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων – Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), www.ekby.gr

Δράσεις

Στις αρχές του φθινοπώρου πραγματοποιείται στο Περιβαλλοντικό Πάρκο Γαλλικού Ποταμού η ‘‘Οικογιορτή Γαλλικού Ποταμού’’ (Καλοχωρίου). Οργανωτής των εκδηλώσεων αυτών είναι ο Φορέας Διαχείρισης Δέλτα – Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα με την συνεργασία του Δήμου Δέλτα. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν εκθέσεις χειροτεχνίας, βιολογικών και τοπικών προϊόντων, εργαστήρια και ξεναγήσεις στο χώρου του πάρκου. Όσοι επισκεφτούν την περιοχή κατά την διάρκεια της Οικογιορτής θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν για την αξία αυτού του υγροβιότοπου και παράλληλα θα ξεναγηθούν με την βοήθεια της Ορνιθολογικής Εταιρείας στις μικρές λίμνες του πάρκου. Παράλληλα ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να ξεναγηθεί με ποδήλατα και άλογα από τον Ιππικό Σύλλογο Νέας Ιωνίας αλλά και να παρακολουθήσει εργαστήρια ποικίλων ενδιαφερόντων.

Ο Φορέας διαχείρισης του πάρκου οργανώνει τακτικά και πραγματοποιεί πολλές ξεναγήσεις σε σχολεία και ομάδες με καθαρά εκπαιδευτικό χαρακτήρα.

Επικοινωνία : Φορέας Διαχείρισης Δέλτα – Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα. Τηλέφωνα : +3(0) 2310794811, fax : +3(0)2310794368. E- Mail: info@axiosdelta,gr